Saturday, March 15, 2008

Τέλλος Άγρας

Είχα ετοιμάσει κάτι άλλο, αλλά τελικά οι εξελίξεις με πρόλαβαν...Πριν από 2 ημέρες, ήρθαν τα χελιδόνια..., για μας στο Σταθμό, αυτή είναι μία εξέλιξη που σημαίνει δυο απλά πράγματα: 1. Οτι ήρθε όντως η Άνοιξη, και 2. Οτι σύντομα θα έρθουν και οι πρώτοι νεοσσοί...Για να μην αγχωθώ περισσότερο λοιπόν, αποφάσισα μια νέα παρουσίαση, ενός ποιητή όχι πολύ γνωστού στο κοινό, εξάλλου εξέδωσε μόλις 2 ποιητικές συλλογές, αλλά τα ποιήματά του θεωρούνται κατάλληλα μόνο για την εκπαίδευση των παιδιών, στερώντας του έτσι (για την πλειοψηφία του κοινού που δεν τον γνωρίζει), τη σοβαρότητα των ενηλίκων, με την οποία θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται το έργο του...(Εγώ πάντως κουβαλάω σε μια μικρή θήκη του πορτοφολιού μου ένα μικρό του ποίημα, που το βρήκα στο ανθολόγιο των παιδιών μου και το αντέγραψα από 'κει...)



Λίγα λόγια για τον ποιητή:
Ο Τέλλος Άγρας (φιλολογικό ψευδώνυμο του Ευαγγέλου Γ. Ιωάννου) γεννήθηκε στην Καλαμπάκα το 1899. Ανήκει στους Νεορομαντικούς-Νεοσυμβολικούς ποιητές και ήταν ένας από τους πιο αξιόλογους κριτικούς του Μεσοπολέμου. Τα Γυμνασιακά του χρόνια τα πέρασε στην Αθήνα και σπούδασε Νομική. Για ένα διάστημα εργάστηκε στο Υπ. Γεωργίας και το 1927 διορίστηκε στην Εθν. Βιβλιοθήκη. Συνέχισε να εργάζεται εκεί μέχρι και τον Οκτώβριο του 1944, όταν τραυματίστηκε (την τελευταία μέρα της Κατοχής) από αδέσποτη σφαίρα, στον αστράγαλο. Πέθανε από γάγγραινα στον Ευαγγελισμό, ένα μήνα μετά...



Κάτω απ' το χιόνι

Σκέψου -τί πράγματα γλυκά
φυτρώνουν κάτωθε απ' το χιόνι
κοιμάται ο σπόρος μυστικά,
καθώς το φύτρο του φυτρώνει...

Κοιμούνται αμέτρητα σπαρτά
-κι όλο ονειρεύονται τ' αστάχυα
τ' άγρια μπουμπούκια σφαλιστά,
ύπνος τα παίρνει, μες τα βράχια.

Έχει όλη η πλάση κοιμηθεί
κάτω απ' το κάτασπρο σεντόνι,
ωσότου να της πει στ' αυτί
μια συλλαβή το χελιδόνι.

Και τότες! Ρόδα, γιασεμιά,
γλυκά κεράσια, χρυσά στάχυα
κι η αγαπημένη κυκλαμιά
"Ευχαριστώ" θα πει στα βράχια._

..........................

Ο φίλος Έκτωρ, παρέθεσε ένα μικρό σχόλιο από τις μελέτες του Άγρα...Αυτό ακριβώς το σχόλιο, το προσθέτω στο κεντρικό ποστ, ως συμπληρωματικό κείμενο...Έκτωρ, σ' ευχαριστώ για τις πολύτιμες πληροφορίες...

"Γιατί, όπως μέσα στη ζωή η απόδειξη των πεποιθήσεών μας είναι όχι τα λόγια μας, αλλ’ οι πράξεις μας, έτσι μέσα στην Τέχνη η έκφραση των πεποιθήσεών μας δεν είναι μόνο το τι θα εκφράσομε, αλλά κάπως και το πώς θα το εκφράσομε. Κάθε ποιητικό περιεχόμενο, όταν κατεβεί βαθύτερα μέσα μας, όταν μας γίνει συνείδησις, τότε θα λάβει κάπως και τον δικό του τρόπο να εκφρασθεί. Η μορφή είναι η εφαρμοσμένη ηθική του καλλιτέχνου. Υπάρχουν ποιήματα όπου τα λόγια δεν είναι ισοδύναμα με τον τόνο: ο ποιητής δεν είναι ειλικρινής. Υπάρχουν, αντιθέτως, ποιήματα όπου ο τόνος μένει ξένος από το λόγο: ο ποιητής δεν είναι ειλικρινής. Το γαλλικό λόγιο της νεοκλασικής εποχής «ας κάμομε νέους στοχασμούς επάνω στ’ αρχαία μέτρα» δεν είναι απαρασάλευτο. Αντιστοιχία ουσίας και μορφής: εδώ, φαίνεται, κείται η μυστηριώδης ισορροπία, που κάνει το καλλιτέχνημα άρτιο ―ωσάν αυθυπόστατον μικρόκοσμον, ολόκληρον― που μπορεί πια να φύγει, και να ζήσει, και να μείνει: δίχως πια να ελαττωθεί ή ν’ αλλοιωθεί."

32 comments:

ολα θα πανε καλα... said...

Mια καλή φίλη με λέει "Τέλλο Άγρα",δικαιολογώντας έτσι κάποιες φορές τον λυρισμό που με διακρίνει ενίοτε στην έκφραση.Φυσικά,καμία σχέση δεν έχω με τον ποιητή,απλώς σκέφτηκα να σου το αναφέρω να γελάσεις.
Καλά κάνεις που παρουσιάζεις αυτούς τους ποιητές που δεν είναι τόσο πολύ γνωστοί για αρκετούς από μας.
Σε ευχαριστούμε!

P. Kapodistrias said...

Καλό είναι να γνωρίζουμε και κάποιους παραθεωρημένους δημιουργούς, πέραν των κορυφαίων. Όλοι έχουν την αξία τους, μκρότερη ή μεγαλύτερη.

Ευχαριστώ για την ποιητική ευωχία!
Καλή Κυριακή!

Roadartist said...

Καλημέρα πλέον Αρτανις μου.. είχα πάει μια βόλτα..στην αγαπημένη μου Πλάκα..βρίσκω εκεί ένα κομμάτι απο τη ψυχή μου.. :)
Είδα τη καλησπερα σου πριν λιγο και είπα να περασω..
Ομορφη αναρτηση..Πολύ ωραίο το ποίημα..Ύμνος στη φύση .. και στην άνοιξη..Τι όμορφη εποχή! :)
Καλή Κυριακή να έχεις!

ceralex said...

Καλημέρα Αγαπητή...
Ήρθαν λοιπόν τα χελιδόνια!!

Artanis said...

Καλημέρα @Ολα θα πάνε καλά...Αλήθεια σε φωνάζει Τέλλο η φίλη σου; Καλά κάνει, αλλά να ξέρεις οτι δεν γελάω..., το βρίσκω πολύ τρυφερό...

Artanis said...

Καλημέρα @π.κ.:Πώς είναι ο καιρός στο νησί σήμερα; Εμείς εδώ είχαμε μια πολύ ζεστή και λαμπερή μέρα,ακριβώς την ανοιξιάτικη ατμόσφαιρα που φαντάστηκε ο Άγρας σ' αυτό το ποίημα...Όλα ανθισμένα...Αν έλειπαν και τα βουνά των σκουπιδιών...

Artanis said...

Καλησπέρα @καλλιτέχνιδα...Κι εγώ θέλω να πάω στην Πλάκα, να κάνω βόλτα στα σοκάκια της και να πιω καφεδάκι κάτω από βουκαμβίλιες και γιασεμιά....Την επόμενη φορά που θα πας, πιες ένα και για μένα...

Artanis said...

Καλημέρα @ceralex...Ήρθαν, ήρθαν...Και επέστρεψαν στις παλιές φωλιές, και σύντομα θα γεννήσουν και τ' αυγά τους και θα βγούνε τα μωρά τους...

Anonymous said...

Ίσως η καλλίτερη πέννα στην κριτική λογοτεχνίας στο μεσοπόμελο,
πήγε από αδέσποτη.Άλλαξε πορεία μετά από συνέντευξη με τον Πορφύρα,τη στιγμή που εκείνος δήλωνε ότι σταματά να γράφει.Αυτό έκανε τον Άγρα να αφήσει τις δρυάδες του Ζαπείου και να δεί τα ποιητικά με άλλη ματιά.Παρακάτω δείγμα από αυτή την πέννα στους αναγνώστες σου Artanis.Καλό απόγευμα.
"Γιατί, όπως μέσα στη ζωή η απόδειξη των πεποιθήσεών μας είναι όχι τα λόγια μας, αλλ’ οι πράξεις μας, έτσι μέσα στην Τέχνη η έκφραση των πεποιθήσεών μας δεν είναι μόνο το τι θα εκφράσομε, αλλά κάπως και το πώς θα το εκφράσομε. Κάθε ποιητικό περιεχόμενο, όταν κατεβεί βαθύτερα μέσα μας, όταν μας γίνει συνείδησις, τότε θα λάβει κάπως και τον δικό του τρόπο να εκφρασθεί. Η μορφή είναι η εφαρμοσμένη ηθική του καλλιτέχνου. Υπάρχουν ποιήματα όπου τα λόγια δεν είναι ισοδύναμα με τον τόνο: ο ποιητής δεν είναι ειλικρινής. Υπάρχουν, αντιθέτως, ποιήματα όπου ο τόνος μένει ξένος από το λόγο: ο ποιητής δεν είναι ειλικρινής. Το γαλλικό λόγιο της νεοκλασικής εποχής «ας κάμομε νέους στοχασμούς επάνω στ’ αρχαία μέτρα» δεν είναι απαρασάλευτο. Αντιστοιχία ουσίας και μορφής: εδώ, φαίνεται, κείται η μυστηριώδης ισορροπία, που κάνει το καλλιτέχνημα άρτιο ―ωσάν αυθυπόστατον μικρόκοσμον, ολόκληρον― που μπορεί πια να φύγει, και να ζήσει, και να μείνει: δίχως πια να ελαττωθεί ή ν’ αλλοιωθεί."

Artanis said...

Φίλε @Έκτωρ, όπως θα είδες, πρόσθεσα το σχόλιό σου στην κεντρική ανάρτηση...Και σ' ευχαριστώ θερμά για τις πληροφορίες...

ο δυσλεξικός δάσκαλος said...

Καλησπέρα!
Ωραίο ποίημα! Γνωστός ποιητής από τα σχολικά βιβλία. Αν δεν κάνω λάθος,το συγκεκριμενο ποίημα βρίσκεται πλέον στο αναγνωστικό της Γ' Δημοτικού.

zero said...

Μαλιστα...
Καταπληκτικο ποστ.
Με εκπλησεις ευχαριστα.
Αυτα τα ποστ τα λατρευω, οπως και πολλα αλλα βεβαια.
Την καλησπερα μου.

Artanis said...

@Δυσλεκτικέ Δάσκαλε καλησπέρα...Ναι, και 'γω μέσα από ένα σχολικό εγχειρίδιο ανέσυρα το ποίημα, το παλιό ανθολόγιο των παιδιών μου...Δεν ήξερα οτι υπάρχει και στο βιβλίο της γλώσσας της Γ'...
Πέρασα και από το ποστ σου, σου γράφω λεπτομέρειες για το "Αρτάνις"...

Artanis said...

Καλησπέρα @Zero...Χαίρομαι που σου άρεσε και αυτό το ποστ, είχα ετοιμάσει κάτι άλλο, που πιθανότατα θα "ανεβεί" την Τρίτη...
Εντάξει με τα φράκταλ;

Hfaistiwnas said...

Ωραίο το ποιηματάκι! Εγώ θα μείνω στο γεγονός ότι έρχεται η Άνοιξη! Αρχίσανε να ανθίζουν τα δέντρα, κάτι που με φοβίζει καθότι είναι πολύ νωρίς! Ασ ελπίσουμε ότι θα περάσουν τα κρύα γρήγορα. Εδώ δεν ήρθαν ακόμη τα χελιδόνια! Δεν είδα τίποτα:)

Artanis said...

Καλησπέρα @Ηφαιστίωνά μου! Θέλει να κοιτάζεις νωρίς το πρωί για να τα δεις, διότι με τη μεγάλη ζέστη δε βγαίνουν συνήθως...Αργότερα όταν θα έχουν μωρά, θα τα ακούς όλη τη μέρα πάνω από το κεφάλι σου...Οσο για το αν ήρθε η Ανοιξη, σου λέω οτι ήρθε!

zero said...

Αυτο με τα φρακταλ δεν το καταλαβα.
Τα φρακταλ ειναι παντα ενταξει.
Απορω γιατι με ρωτησες.
Τεςπα.

Artanis said...

@Zero: Μου είχες γράψει οτι δεν είχες έμπνευση, γι' αυτό σε ρωτάω...Κατάλαβα λάθος;

ο δυσλεξικός δάσκαλος said...

artanis = sinatra αν διαβαστει από τα δεξια προς τ' αριστερά! Τελικά , επεσα έξω!!!

Μαργαρίτα said...

Πανέμορφο και ανοιξιάτικο
γλυκιά Αρτάνις :))

Την καλησπέρα μου και
τα φιλιά μου***

zero said...

Αα ναι, τωρα καταλαβα τι εννοεις.
Οχι δεν εχω εμπνευση.
Ψαχνω την εμπνευση απεγνωσμενα.

Artanis said...

@Δυσλεκτικέ δάσκαλε, γέλασα με το Αρτάνις- Σινάτρα...Πέρασα και από το μπλογκ σου, και σου άφησα μια απάντηση, διαφωτιστική, πιστεύω...

Artanis said...

Γειά σου @Νεραϊδόνι μου: Φιλιά πολλά κι ανοιξιάτικα κι από μένα...

Artanis said...

Φίλε @Zero: Μην ανησυχείς, θα έρθει η έμπνευση,κάπου εκεί έξω βρίσκεται, θα σε βρει...

------ said...

Καλησπέρα....πολύ καλό αυτο ου έγραψες....ρε σεις που κατεβάζετε ιδέες κι εγώ έχω στερέψει;;;;

Artanis said...

Καλησπέρα @Νανά...Γυρίσαμε, γυρίσαμε; Από τον ωραίο Θεολόγο, φυσικά, όπου βγάλαμε και ωραίες φωτό..., να τις βλέπουν οι άλλοι να ζηλέυουν....(Χα,χα, πλάκα κάνω...)Ποιες ιδέες, βρε Νανά, εγώ μάλλον οικονομία ιδεών κάνω, ανοίγω τα κιτάπια και με το σταγονόμετρο βγάζω από μέσα ποιήματα και κείμενα, δεν έχω καμιά μεγάλη παραγωγή...Τα υπόλοιπα, απλά μου έρχονται την τελευταία στιγμή, σαν τους μετεωρίτες που αστράφουν για λίγο και μετά μένει το απόλυτο σκοτάδι, μέχρι να φωτίσει πάλι για λίγο- όσο ένα ποστάκι-, ένας καινούριος...

Anonymous said...

Καλησπέρα! Αρκεί να ανοίγεις την καρδιά σου και να έχει την διάθεση να δεις. Οπως έχω γράψει και στο προφίλ μου για τα βιβλία, όλα είναι σπουδαία αν μπορέσεις έστω και σε μια τους γραμμή κάπου να δεις τον εαυτό σου, να δεις μάθεις, να νιώσεις, να χαιδέψεις την ελευθερία του λόγου.

Τα πιο σημαντικά πράγματα τα μαθαίνουμε στα μικρά ... κι ασήμαντα (;) για τους ενήλικες.

Σε φιλώ καλό βράδυ σε όλους

ολα θα πανε καλα... said...

@artanis:

Απαντώ σε αυτό που με ρώτησες:απόλυτη αλήθεια είναι!Κι άλλες φορές με έχει πει Λαπαθιώτη και Δροσίνη!

zero said...

Λες να με βρει?
Το σιγουρο ειναι οτι
...'η εγω θα την βρω
...'η αυτη θα με βρει.
Καλημερα.

Artanis said...

@Όλα θα πάνε καλά: Ωστε έτσι...Ενδιαφέρον μου ακούγεται, Λαπαθιώτης, Δροσίνης...Ρομαντικές ψυχές, ο Δροσίνης πιο λυρικός από τον Λαπαθιώτη...Θα περάσω να σε δω από κοντά, να διαβάσω αυτά που έγραψες...Τα λέμε...

Artanis said...

Καλησπέρα @Freedoula...Συμφωνώ, συμφωνώ, συμφωνώ...Διαβάζω γενικώς όσο μπορώ, αλλά αυτόν τον καιρό, το ενδιαφέρον μου είναι στραμμένο σε ένα πολύ συγκεκριμένο θέμα και δεν μου έρχεται να ψάξω για κάτι άλλο...Πέρασα χθες και από τα μέρη σου...

Artanis said...

@Zero μην ανησυχείς, θα έρθει...Πάντοτε έρχεται, απλώς αργεί καμιά φορά κάτι παραπάνω...Εγώ ας πούμε, σήμερα έμαθα κάτι στη δουλειά, και τσουπ! κάτι έγραψα...Πριν όμως το ανεβάσω, πρέπει να γράψω και ένα εισαγωγικό πόστ, που να επεξηγεί την ανάρτηση που θα ακολουθήσει...Μην τυχόν και το παρεξηγήσει κανείς, πχ. εσύ που ασχολείσαι με την τέχνη...Λέω εγώ τώρα...