Η άνοιξη των χελιδονιών

(Το βίντεο το βρήκα στο κανάλι του Green Corfu...Η Κέρκυρα διατηρεί έναν από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς χελιδονιών στην Ελλάδα)

Μετά από χρόνια που λείπαμε, είδαμε και πάλι φέτος να επιστρέφουν τα χελιδόνια. Τα ακούσαμε πριν τα δούμε, το πρωί της 25ης Μαρτίου, στην Νέα Αγχίαλο...Το μεσημέρι που γυρίσαμε στο Βόλο, ήδη τα σπιτοχελίδονα ψάχνανε για τις φωλιές τους, και οι σταχτάρες πετούσαν πολύ ψηλά, κυνηγιόντουσαν και κυνηγούσαν, ενώ έπεφταν ψιλές στάλες βροχής...

Ίσως να μην το ξέρετε, αλλά στην Ελλάδα έχουμε 5 είδη χελιδονιών και 3 είδη σταχταρών, μικρά όμορφα πουλιά, που ταξιδεύουν 10.000 χιλιόμετρα, κάθε χρόνο τέτοια εποχή, για να αναπαραχθούν στην χώρα μας...Και τον Σεπτέμβρη, μαζεύονται πάλι σε μεγάλα κοπάδια, και ξαναφεύγουν για να ξεχειμωνιάσουν σε πιο θερμά κλίματα, μεταναστεύουν στην Αφρική, άλλα 10.000 χιλιόμετρα μέχρι εκεί...Μα τις φωλιές τους τις κάνουν εδώ, εδώ ζευγαρώνουν και γεννάνε τα αυγά τους, εδώ μεγαλώνουν τα μωρά τους, και εδώ επιστρέφουν πάντα, παλιά και νέα ζευγάρια, και ο κύκλος της ζωής συνεχίζεται, στην πατρίδα τους, στα σπιτικά τους. (στην φωτό, με κίτρινο είναι οι περιοχές εγκατάστασης και ωοτοκίας, και με μπλε είναι οι περιοχές της μετανάστευσης)

Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, με το πρώτο γνώριμο τιτίβισμα, τηλεφωνιόμασταν με τον Σταύρο, τη Μέλπω και τη Δέσποινα, επισήμως η εποχή των νεοσσών, στο σταθμό, άρχιζε συμπτωματικά με ένα μωρό χελοδονάκι...Και μετά έρχονταν όλα τα άλλα είδη: τα δεκαοχτουράκια, τα σταχταράκια, τα κιρκινεζάκια, τα τυτούδια, οι χουχουριστές, και ακόμα, τα πελαργάκια, και ένα σωρό άλλα φτερωτά, που είχαν την ατυχία να στριμωχτούν μέσα στις φωλιές και να βρεθούν στο κενό...

Και κατά παράδοξο τρόπο, τα χελιδονάκια ήταν αυτά που συνεργάζονταν καλύτερα, και στο τέλος απελευθερώνονταν, με τα μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας...Την ώρα του ταΐσματος τρώγανε όλο το φαγητό τους, το βράδυ μαζεύονταν όλα μαζί και γίνονταν μια κουμουλίτσα διπλώνοντας τα κεφαλάκια τους κάτω από τις φτερούγες τους, και όταν ήταν σχεδόν έτοιμα να φύγουν, φτεροκοπούσαν ανυπόμονα και  δοκιμάζανε τα φτερά τους... Δεν μας φοβόντουσαν, μας κοιτούσαν στα μάτια και καταλαβαίνανε οτι θέλαμε να τα βοηθήσουμε...

Φέτος βλέπω στην γειτονιά μόνον ένα ζευγάρι χελιδόνια, όμως η φωλιά τους βρίσκεται στην ιδιοκτησία ενός γείτονα, που κάνει ό,τι μπορεί για να τη διατηρήσει. Έχει και 2 νεαρά παιδιά στην εφηβεία και προσέχουν κι εκείνα... Και η αλήθεια είναι οτι μόνον από νεώτερους ακούω πως τους ενδιαφέρουν τα πουλιά, οι γηραιότεροι γείτονες εκνευρίζονταν με την χαρά των χελιδονιών, το τιτίβισμα -και ακόμα περισσότερο-με την "απεχθή" κουτσουλιά (που έρχεται μαζί με την εγκατάσταση των πουλιών) και ρίξανε τις παλιές φωλιές, με αποτέλεσμα εκείνα να μην επιστρέψουν ποτέ ξανά...
Μια τέτοια περίπτωση ήταν και τα πεθερικά μου, που θεωρούσαν οτι λερωνόταν η βεράντα τους, και τώρα, όσο κι αν θέλουμε εμείς, τα σπιτοχελίδονα δεν ξαναγυρνούν...Τα πουλιά δεν είναι χαζά και δεν ξεχνούν, και η διάρκεια ζωής τους, μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 13 χρόνια... Ένας επιπλέον λόγος είναι και οτι στις πόλεις, δεν υπάρχει χώμα και λάσπη, και τα πουλιά χρησιμοποιούν τις παλιές φωλιές...Μόνον αν υπήρχαν ήδη κι άλλες, στον ίδιο χώρο, τα νέα ζευγάρια θα ξαναχτίζανε...

Εκτός βέβαια και αν...(δείτε το βίντεο)

Αυτό έχω σκοπό να κάνω κι εγώ, ίσως όχι φέτος -επειδή τα πουλιά γύρισαν πια, και οι αναγνωριστικές πτήσεις έχουν πλέον τελειώσει- αλλά οπωσδήποτε του χρόνου: Θέλω τα χελιδόνια να γυρίσουν...Όσο για τα λερώματα, υπάρχουν τρόποι: Ένας φίλος, ο Πέτρος, κολλάει διαφανές αυτοκόλλητο πάνω στο τοίχο, γύρω από τη φωλιά, έχει τοποθετήσει μια λεπτή σανίδα από κάτω, ωστε να μην πέφτουν οι κουτσουλιές στη βεράντα, και κάθε χρόνο τον Οκτώβρη, τα αλλάζει και τα έχει έτοιμα για τον επόμενο Μάρτη που επιστρέφουν τα πουλιά. 

Η φωλιά ήταν παλιά, την είχαν χτίσει τα χελιδόνια, κολλητά πάνω στο σίδερο στήριξης της τέντας (που ήταν ακόμα πιο παλιά), στο μπαλκόνι του. Αλλά το μέταλλο σάπισε, έπρεπε να αλλαχτεί όλο το σύστημα, όμως ο τεχνίτης που ανέβηκε στη σκάλα, τους είπε οτι η φωλιά είχε μωρά και το είχε για κακό να τους τη χαλάσει...Ο Πέτρος και η γυναίκα του περιμένανε το πρώτο τους παιδί τότε, και την απόφαση την πήρανε αμέσως: Η φωλιά θα έμενε, οι επισκευή θα γινόταν τον Οκτώβριο -αφού θα φεύγανε τα χελιδόνια-, φέρανε λοιπόν 2 τεράστιες ομπρέλες τύπου καφετέριας και περάσανε όλο το καλοκαίρι με αυτές...Και το φθινόπωρο, καλέσανε πίσω τον μάστορα, που έκοψε προσεκτικά την φωλιά να μην την χαλάσει, έφτιαξε την τέντα, και την ξανακόλλησε στη θέση της, με logo στιγμής...

Αλλά την καλύτερη ιστορία την έχω ακούσει και δει η ίδια, στην Πάλτση στο Πήλιο, το 2008, το καλοκαίρι πριν φύγουμε για τη ΝΖ. Είχαμε κανονίσει να περάσουμε μερικές μέρες εκεί, και κλείσαμε δωμάτια σε ένα παραθαλάσσιο ξενώνα, και μια φιλική οικογένεια που παραθέριζε σε σπίτι κοινού φίλου, μας τηλεφώνησαν και κανονίσαμε να συναντηθούμε σε κοντινή καφετέρια και ταβέρνα για να πιούμε τον καφέ μας παρέα, πριν πάμε στη θάλασσα. Και όταν πήγαμε εκεί, είδαμε το θαύμα: Κάτω από το καφασωτό, και μέσα στα δοκάρια του στέγαστρου, ήταν χτισμένες 2 δωδεκάδες φωλιές, και τα πουλιά μπαινόβγαιναν πετώντας κάτω από το στέγαστρο, ανενόχλητα. 

"Τα περιμένω κάθε χρόνο", μου είπε ο νεαρός ιδιοκτήτης, όταν τον ρώτησα τί και πώς. " Στην αρχή είχαμε μόνο 2 φωλιές, και ο πατέρας μου ήθελε να τις σπάσει, αλλά δεν τον άφησα...Αυτά είναι τα σπιτικά τους, εγώ θα ήθελα να με διώξουν από το σπιτικό μου; Έφτιαξα φαρδιά ξύλινα πατήματα λοιπόν, και τα βίδωσα στο στέγαστρο κάτω από τις φωλιές, και την επόμενη χρονιά, τα πουλιά ξαναγυρίσανε με τα παιδιά τους, και χτίσανε κι εκείνα δικές τους φωλιές, και τώρα, έχω όλα αυτά τα χελιδόνια κάτω από την στέγη μου, και με ξέρουν και δεν με φοβούνται, με μάθανε..."

"Κι αν πέσει κανένα μωρό από τη φωλιά; " τον ξαναρώτησα.

"Αν πέσει, θα πέσει στο πάτημα, κι εκεί, το βρίσκουν αμέσως τα γονικά του και το ταΐζουν... Και κάποια στιγμή που θα λείπουν τα μεγάλα, παίρνω μια καρέκλα, το πιάνω μαλακά-μαλακά, και το ξαναβάζω στη φωλιά του...Και το βράδυ, που κλείνει το μαγαζί, και κάθομαι και αγναντεύω προς τη Σκιάθο και παίρνω μια ανάσα από τη δουλειά, τα ακούω μέσα στις φωλιές τους που μουρμουρίζουν μέσ' τον ύπνο τους..."

Δεν έχω λόγια, αυτό μόνο, όπως το είπε αυτός ο καλός άνθρωπος: Εγώ θα ήθελα να με διώξουν από το σπιτικό μου;

Ήρθε, ήρθε χελιδόνα
ήρθε και άλλη μεληδόνα
κάθησε και λάλησε και γλυκά κελάηδησε:
"Μάρτη, Μάρτη μου καλέ,
και Φλεβάρη φοβερέ
κι αν φλεβίσεις κι αν τσικνίσεις
καλοκαίρι θα μυρίσεις.
Κι αν χιονίσεις
κι αν κακίσεις,
πάλιν άνοιξη θ' ανθίσεις."

Καλή άνοιξη, σε όλους...

UPDATE: Χθες και σήμερα, 28-29/3, έκανα μια μικρή έρευνα στην γειτονιά μου, και  τελικά εντόπισα 11 φωλιές, από τις οποίες οι 10 ήταν ήδη σε χρήση, και όλα αυτά, μόνον σε έναν δρόμο, στην ευθεία από το σπίτι μου...Τα πράγματα είναι καλύτερα απ' ό,τι τα υπολόγιζα :)