Waitangi Day

...ή αλλιώς η Εθνική Επέτειος (της ίδρυσης του κράτους) των Νεοζηλανδών...
Waitangi, σημαίνει Νερά (Wai) που κάνουν θόρυβο (κυμματίζουν/ βροντούν), αλλά κατά μία αλλη -πιο ελεύθερη- μετάφραση, νερά που κλαίνε...
Και σίγουρα κλάψανε πολύ οι Μαορί, όταν ανακάλυψαν πως η συνθήκη που υπογράφτηκε ανάμεσα σε 40 αρχηγούς διαφόρων φυλών (και αργότερα 500 ακόμα) και στους Άγγλους, στις 6/2/1840 στην Ακτή των Νησιών (bay of islands) στο Βόρειο Νησί, δεν έγινε σεβαστή από τους αποικιοκράτες Βρεττανούς, ενώ εκείνοι την δέχονταν ως ιερή...


Μέχρι την δεκαετία του '40, εορταζόταν η ημέρα άφιξης του καπετάνιου Ουίλιαμ Χόμπσον, στην ίδια παραλία, στις 29 Ιανουαρίου της ίδιας χρονιάς, αλλά το 1947, για πρώτη φορά επισήμως ως απόφαση της κυβέρνησης, θεσμοθετήθηκε να γιορτάζεται ως μέρα ίδρυσης του νέου κράτους, η 6η Φεβρουαρίου...
Η μέρα επισήμως είναι αργία, αλλά ως φυσικό, οι μετανάστες στη χώρα εργάζονται κανονικά, γίνονται διάφορες αναβιώσεις, βάρκες waka με Μαορί πληρώματα κάνουν αγώνες σε ποτάμια, λίμνες και στη θάλασσα, οι Πακέχα ντύνονται με Βικτωριανά κρινολίνα και ενδύματα, βγαίνουν πανηγυρικοί λόγοι και  γενικώς το έθνος αγάλλεται...


Η συνθήκη αυτή, συνταγμένη από τον ίδιο τον Hobson , τον γραμματέα του James Freeman, και τον Άγγλο άποικο και οικιστή της περιοχής -στο σπίτι του οποίου υπογράφηκε η συνθήκη- James Busby, έδινε ίσα δικαιώματα γής και απέναντι στον νομο, τόσο στους αποίκους όσο και στους Μαορί...
Για πολλά χρόνια όμως έμενε ανενεργή ενώ ακόμα και σήμερα, παρά την τεράστια σημασία που της δίνουν οι Μαορί, εξακολουθεί να αμφισβητείται από κάποιους Πακέχα (λευκούς), που την είδαν και την βλέπουν σαν ένα μέσο παγίδευσης των βίαιων ιθαγενών ώστε να καταλάβουν όση περισσότερη γη γίνεται, προς δικό τους όφελος, καταστρατηγώντας την στην πρώτη ευκαιρία, ενώ ταυτόχρονα την επικαλλούνταν σε κάθε προσπάθεια των "αγρίων" να διεκδικήσουν οτιδήποτε θεωρούσαν οτι έπρεπε να διατηρήσουν δικό τους ...


Μόλις 5 χρόνια μετά την υπογραφή, η βασίλισσα Βικτώρια έφτασε στην Ν.Ζηλανδία για επίσκεψη, και ο Hone Heke, αρχηγός φυλής από το Βόρειο Νησί, βλέποντας την Βρετανική σημαία να κυματίζει στο κοντάρι, εκνευρίστηκε από τις τιμές προς τη βασίλισσα και το έριξε, δίνοντας το έναυσμα της ένοπλης αντίστασης, που όμως δεν έμελλε να ευοδωθεί...
Οι πόλεμοι τελείωσαν το 1881, με τις φυλές αποδεκατισμένες, χωρίς δικαιώματα πάνω στην γη των προγόνων τους, και με την υγεία των παιδιών τους κλονισμένη, εξαιτίας των εισαγόμενων ασθενειών από τους λευκούς αποίκους...


Αρκετοί όμως, και σχετικά νωρίς, σε σχέση με άλλους λαούς και εθνότητες, ανακάλυψαν πώς για να αντισταθούν αποτελεσματικά, έπρεπε πρώτα να μάθουν να παίζουν στην έδρα των Πακέχα...Πολλοί έγιναν δικηγόροι, γιατροί, ακαδημαϊκοί, και πολιτικοί...
Μάλιστα ίδρυσαν και το Κόμμα Νέων Μαορί, και κέρδισαν πολιτικές θέσεις - κυρίως- σε Εργατικές κυβερνήσεις...Οι γεννήσεις αυξήθηκαν και από τους 42.113 καταγεγραμμένους (επιζήσαντες) του 1896, σήμερα φτάνουν το 10% του συνολικού πληθυσμού της χώρας (περίπου 450.000)...


Γενιές μελλοντικών αρχηγών, εξαλείφθηκαν σε πολέμους σε μακρινά μέρη του πλανήτη (όπως στην Κρήτη και αλλού) στην προσπάθειά τους να αυξήσουν το αίσθημα σεβασμού στους λευκούς, και μόλις την δεκαετία του '60, κατάφεραν να αποδώσουν οι θυσίες τους, και να ξεπεραστούν σε μεγάλο βαθμό οι ρατσιστικές αντιλήψεις που τους ακολουθούσαν, ενώ οι εδαφικές διεκδικήσεις που διατυπώνονταν κάποτε από διάφορες φυλές, οδήγησαν στην δημιουργία των Εθνικών πάρκων της ΝΖ, αφού το στέμμα αρχικά, και αργότερα οι κυβερνήσεις της ΝΖ, για να ελαχιστοποιήσουν τις αντιδράσεις, μετέτρεπαν κάθε διαφιλονικούμενη περιοχή, σε κρατική γη, προορισμένη για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος....


Ο πολιτισμός τους παίζει τον κύριο ρόλο πλέον, στην τουριστική και πολιτιστική προβολή των Νησιών, μιας και οι Πακέχα προέρχονται από μεικτό Βρετανικό /Ευρωπαϊκό υπόβαθρο και τα ήθη και τα έθιμα, είναι άκυρα για την γεωγραφική θέση της ΝΖ και τις αντεστραμμένες εποχές του χρόνου, οι επιγραφές είναι δίγλωσσες, ένα κανάλι της τηλεόρασης, ραδιοσταθμοί, περιοδικά και εφημερίδες χρησιμοποιούν τη λαϊκή Μαορί γλώσσα Ngata, και η ομάδα rugby All Blacks, προβάλλει τη χώρα (και τη φυλή), με τα αθλητικά της επιτεύγματα, ενώ ο πολεμικός χορός κάπα- χάκα (ο αυθεντικός πολεμικός χάκα απαγορεύεται να χορευτεί από άτομα εκτός φυλής), αποτελεί βασικό δείγμα της παράδοσης του λαού τους...

Φυσικά δεν λείπουν και τα αρνητικά στοιχεία (συμμορίες, εγκληματικότητα, αλκοολισμός και άλλα) αλλά καθώς είμαστε εδώ μόλις έναν μήνα, δεν μπορώ να πω οτι έχω εντρυφήσει το κεφάλαιο "Μαορί" σε ικανοποιητικό βαθμό, οπότε σκοπεύω να αναρτήσω περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις φυλές της χώρας και τον τρόπο ζωής των μελών τους, σε επόμενα ποστ, κάτω από την ετικέτα "Ζωή στη ΝΖ" :)

Οι φωτό είναι από το μουσείο του Christchurch και από την Cathedral square...Θα είναι ενδιαφέρον να δείτε τα ονόματα, τις ηλικίες και τα επαγγέλματα των πρώτων αποίκων, όπως διασώθηκαν στα ναυτικά αρχεία και σκαλίστηκαν στον μπρούτζο, κι αυτό είναι μόνον ένα μικρό δείγμα...

Για τις πληροφορίες:

The New Zealanders, Robin Smith, Warren Jacobs, Graham Billing, Kowhai Publishing, 1975.
Για την Waitangi Day, δείτε εδώ, εδώ, και εδώ
Για τον Hone Heke, δείτε εδώ...Είναι πολύ ενδιαφέρον...