(συνέχεια από το προηγούμενο)
ROGERNOMICS
Στις 14 Ιουλίου του 1984, το συντηρητικό κόμμα National που κυβερνούσε ήδη για 3 θητείες, έχασε τις εκλογές και στη θέση του εκλέχτηκε το Εργατικό κόμμα…Με το σλόγκαν «We will do the right thing», ξεκίνησαν την οικονομική και κοινωνική αναμόρφωση της ΝΖ…Με πρωτεργάτη τον Roger Douglas ως υπουργό οικονομικών της 4ης περιόδου διακυβέρνησης των Εργατικών, ο προϋπολογισμός της χρονιάς εκείνης δεν είχε καμία σχέση με τις «σοσιαλιστικές» αρχές του κόμματος: τα μέτρα που εισήχθησαν, σε άλλη περίπτωση, θα ήταν μέτρα που θα είχαν επιβληθεί από ιδρύματα όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αν και στον κοινωνικό τομέα γίνανε μεγάλα ανοίγματα…
Ο ίδιος ο Roger Douglas, ως πολιτικός και δη ως ειδικός στα οικονομικά, άλλαξε διάφορες ιδέες σχετικά με τη σωστή διαχείριση των οικονομικών του κράτους και αρκετές φορές βρέθηκε υπ’ ατμόν λόγων των φιλελευθέρων πεποιθήσεων που εξέφρασε σε διάφορες φάσεις της διακυβέρνησης των National, και ενόσω οι Εργατικοί ήταν στην αντιπολίτευση…Ακολουθώντας τα διδάγματα του Milton Friedman και της Οικονομικής σχολής του Σικάγο, τα οικονομικά μέτρα που πρότεινε και υιοθετήθηκαν ήταν η υποτίμηση του δολαρίου κατά 20% την επόμενη κιόλας της εκλογής της νέας κυβέρνησης, η ελεύθερη διακίνηση/κυμαινόμενη αξία του ΝΖηλανδικού δολαρίου, ενώ και οι περιορισμοί της εισαγωγής/επενδύσεων ξένων κεφαλαίων στη χώρα αποσύρθηκαν…Ταυτόχρονα οι επιδοτήσεις στην αγροτική και βιομηχανική παραγωγή μειώθηκαν, ο ενιαίος φορολογικός συντελεστής μειώθηκε από το 66% στο 33% (όμως εισήχθηκε για πρώτη φορά ΦΠΑ (GST) σε όλα τα είδη), και επίσης προστέθηκε ειδικός φόρος σε όλες τις συντάξεις…
Με την εισαγωγή των Rogernomics (από το όνομα του Roger Douglas), η ΝΖ μπήκε στην παγκόσμια αγορά κεφαλαίου…Καθώς πλέον δεν υπήρχαν περιορισμοί στην εισαγωγή και διακίνηση ξένου κεφαλαίου από την αγορά της χώρας, το επενδυτικό ενδιαφέρον πέρασε από τον παραγωγικό τομέα στον χρηματοοικονομικό, η βιομηχανική παραγωγή χτυπήθηκε άσχημα και μέσα σε 5 χρόνια (1987-1992) 76.000 άτομα έχασαν τις δουλειές τους. Το 1986 ξεκίνησαν σκληρές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα σωματεία και τους επιχειρηματίες σχετικά με τις αποδοχές, με τους δεύτερους πολλές φορές να καταφεύγουν στη λύση του Lock Out, ώστε να πετύχουν πιο συμφέρουσες για αυτούς συμφωνίες, σταδιακά τα σωματεία αποδυναμώθηκαν, η μονιμότητα καταργήθηκε και οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας αντικαταστάθηκαν με ατομικές συμβάσεις και πολύ χαμηλά ωρομίσθια…
Τα αποτελέσματα της πολιτικής αυτής δεν απέδωσαν τους καρπούς που υπολόγιζε η κυβέρνηση…Ναι μεν το ελεύθερο εμπόριο άνθισε και ο τουριστικός τομέας της ΝΖ άρχισε να αναπτύσσεται, όμως η οικονομία της ΝΖ μεγεθύνθηκε μόλις κατά 4,7%, από το 1984-1993, η πιστοληπτική της ικανότητα έπεσε 2 φορές, η ανεργία από το 3,6% έφτασε στο 11%, και το δημόσιο χρέος τετραπλασιάστηκε... Υπό αυτές τις συνθήκες η Εργατική κυβέρνηση έχασε τις εκλογές του 1990, τις οποίες κέρδισαν οι National…
RUTHANASIA
To Νοέμβριο του 1990, μετά από δυο θητείες των Εργατικών στην διακυβέρνηση, το συντηρητικό κόμμα με σλόγκαν που υποσχόταν την μεταστροφή της ΝΖ σε «Αξιοπρεπή κοινωνία» και στόχευε στην κακή κατάσταση της οικονομίας της χώρας, επανεκλέχθηκε πανηγυρικά… Το άτομο που κλήθηκε να δώσει άμεσα λύσεις ήταν η Ruth Richardson, η νέα υπουργός οικονομικών, και το σχέδιο που κατάρτισε ονομάστηκε από το σύνολο των ΜΜΕ και του κοινού ως «Ruthanasia»…
Την εποχή εκείνη η οικονομία της ΝΖ αντιμετώπιζε 2 βασικά προβλήματα: Την πιθανή χρεωκοπία της Εθνικής Τράπεζας (Bank of New Zealand –BNZ), λόγω της αφερεγγυότητας ενός ομολόγου που κυκλοφόρησε στην Αυστραλία αξίας 2,8 δις $, καθώς και του δημοσιονομικού ελλείμματος ύψους 5,2 δις $... Καθώς ήδη λοιπόν ο υπουργός οικονομικών της προηγούμενης κυβέρνησης είχε απελευθερώσει τους διάφορους τομείς της οικονομίας, η Richardson θέλησε να μειώσει τις δαπάνες του κράτους κοινωνικής πρόνοιας: διάφορα επιδόματα/βοηθήματα (ανάμεσά τους και το επίδομα ανεργίας) περικόπηκαν δραστικά, ενώ στα 66.000 σπίτια του οργανισμού Εργατικής κατοικίας της ΝΖ ( Housing New Zealand Corporation) τα ενοίκια έφτασαν σε τιμές της αγοράς, και σε κάποιες περιπτώσεις τριπλασιάστηκαν, καθιστώντας τα ασύμφορα. Δεδομένων των οικονομικών αλλαγών της δεκαετίας του ’80, για πρώτη φορά από την εποχή του οικονομικού κραχ του ’30 εμφανίστηκαν και πάλι στη ΝΖ τράπεζες τροφίμων και συσσίτια…
Τα Νοσοκομεία ιδιωτικοποιήθηκαν και από το 1992 η Πανεπιστημιακή μόρφωση έπαψε να είναι δωρεάν, ενώ οι σιδηρόδρομοι της ΝΖ που είχαν κρατικοποιηθεί μόλις το 1982 και ευνοούνταν από τη νομοθεσία περί μεταφορών (που όριζε ότι για κάθε μεταφορά σε απόσταση άνω των 150 χλμ τα εμπορεύματα έπρεπε να μεταφερθούν με το τρένο), λόγω των ελλειμμάτων που παρουσίαζαν στα οικονομικά τους διασπάστηκαν σε 2 τμήματα και μεταπωλήθηκαν, με αποτέλεσμα χιλιάδες εργαζόμενοι να χάσουν τις δουλειές τους…
Ο φόρος στις συντάξεις αυξήθηκε (ενώ η κυβέρνηση είχε υποσχεθεί προεκλογικά ότι θα τον καταργούσε), ενώ σιγά-σιγά αλλά σταθερά, όλες οι δημόσιες επιχειρήσεις βγήκαν στο σφυρί: Η Εθνική τράπεζα της ΝΖ πουλήθηκε στον όμιλο της Εθνικής τράπεζας της Αυστραλίας, οι σιδηρόδρομοι, το κρατικό ραδιόφωνο, το 51% του αεροδρομίου του Ωκλαντ, και μια εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ ακόμα και τα κτίρια και ο συμβουλευτικός/εμπορικός τομέας του Υπουργείου δημοσίων έργων πουλήθηκαν σε ιδιωτικές εταιρείες…
Στις εκλογές του 1993 το συντηρητικό κόμμα και το εργατικό, μοιράστηκαν τα 2/3 των ψήφων με το εναπομείναν 1/3 να μοιράζεται ανάμεσα σε 2 νέα κόμματα που ιδρύθηκαν από δυσαρεστημένους πρώην βουλευτές των 2 αλλων κομμάτων που τα είχαν εγκαταλείψει στην πορεία των οικονομικών μεταρρυθμίσεων…Τελικά το συντηρητικό κόμμα κυβέρνησε με 50 έδρες και το εργατικό πήρε 45, ενώ τα άλλα 2 κόμματα λόγω του εκλογικού νόμου της εποχής, πήραν από μόλις 2 έδρες το καθένα…Μπροστά στην ολοένα αυξανόμενη κοινωνική δυσαρέσκεια, η υπουργός οικονομικών Ruth Richardson απεμπολήθηκε και ο εκλογικός νόμος τέθηκε σε δημοψήφισμα: από πλειοψηφικό σύστημα γύρισε σε απλή αναλογική, και στις εκλογές του 1996 υπήρξε για πρώτη φορά κυβέρνηση συνεργασίας…
Το 1993, ο Roger Douglas και ο Derek Quigley, πρώην βουλευτής των National (με τον οποίο μοιράζονταν τις ίδιες φιλελεύθερες απόψεις περί οικονομίας) ίδρυσαν από κοινού το υπερσυντηρητικό κόμμα ACT New Zealand (Association of Consumers & Taxpayers New Zealand Party) και ένα χρόνο μετά η Ruth Richardson άφησε το κοινοβούλιο και τους National αλλά συνεχίζει να ασκεί την πολιτική μέσα από τις τάξεις του ACT…
Στο επόμενο ευελπιστώ ότι θα παρουσιάσω τη σημερινή μορφή της ΝΖηλανδικής οικονομίας, εκτός κι αν προκύψει κάποιο άλλο ποστ ανάμεσα…
Καλημέρα/καλησπέρα από ΝΖ (εδώ είναι ξημερώματα Τρίτης)
Προτείνονται για σερφάρισμα τα παρακάτω λινκ
4 comments:
Κάτσε να δεις και εμείς στη Ρουθ βαδίζουμε.. περιμένω τη συνέχεια να δω πως είναι τώρα τα πράγματα..
Καλό απόγευμα! Καλημέρα σε σας!!
Είναι σοκαριστικά όντως.
Καλό φθινόπωρο artanis, εύχομαι εκεί στα μακρινά να είστε πολύ καλά.
Φίλη μου Ροντούλα, μου έλειψες! Χαίρομαι που σε ξαναβρίσκω δυνατή, ανανεωμένη, σωστή εγκυκλοπαίδεια στη μπλογκόσφαιρα! Σε φιλώ γλυκά και σου εύχομαι καλό φθινόπωρο - αν και για σας εκεί δεν ξέρω τι εποχή είναι!
Μήπως πρέπει να κηρύξουμε Ελλάδα και ΝΖ αδελφές χώρες;
Post a Comment